దేశభక్తి – Degree 1st sem telugu 2025

దేశభక్తి – ముత్యాలసరాలు అను గేయ సంపుటి నుండి గ్రహించబడినది

కవి పరిచయం 
కవి: గురజాడ అప్పారావు 
కాలము: 19వ శతాబ్దము 
రచనలు: కన్యాశుల్కం, ముత్యాలసరాలు, బిల్హనియం, దిద్దుబాటు, మీపేరేమిటి, సారంగధర, సత్యవతీ శతకం, పూర్ణమ్మ, మిణుగురులు, మనిషి.
బిరుదులు: కవి శేఖర

దేశభక్తి – నేపథ్యము

“దేశమును ప్రేమించమన్నా, మంచి అన్నది పెంచమన్నా” – ఈ గీతం వినని తెలుగు వారు ఉండరు. కానీ ఈ గేయం యొక్క లోతు, దాని వెనుక ఉన్న తాత్వికత చాలా గొప్పవి. గురజాడ అప్పారావు గారి దృష్టి కేవలం తన దేశానికో, తన ప్రాంతానికో పరిమితం కాలేదు. ఆయనది అత్యంత విశాలమైన దృష్టి. ఆయన దేశభక్తి, సరిహద్దులను చెరిపివేసి, యావత్ ప్రపంచాన్ని ఒకటిగా చూసే “విశ్వ మానవ ప్రేమ”తో ముడిపడి ఉంది.

భారతీయ సాహిత్యంలో ఎన్నో గొప్ప జాతీయ గీతాలు ఉన్నాయి. బంకిం చంద్ర చటర్జీ గారి ‘వందేమాతరం’, రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ గారి ‘జనగణమన’ లేదా మహమ్మద్ ఇక్బాల్ గారి ‘సారే జహాసే అచ్చా’ వంటివి మన దేశ గొప్పతనాన్ని, కీర్తిని చాటి చెబుతాయి. ప్రముఖ కవి, ఆచార్య సి. నారాయణరెడ్డి గారు చెప్పినట్లు, ఈ గీతాలన్నీ చాలా గొప్పవి అయినప్పటికీ, ఇవి ప్రధానంగా భారతదేశ మహిమను మాత్రమే కీర్తిస్తాయి.

కానీ, గురజాడ గారి ‘దేశభక్తి’ గేయం వీటన్నింటికంటే భిన్నమైనది, విశేషమైనది. ఇది ఒకవైపు భారతీయులలో దేశ ప్రేమను రగిలిస్తూనే, మరోవైపు ప్రపంచంలోని సమస్త మానవజాతిని అన్నదమ్ముల్లా చూడాలనే ఉన్నతమైన సందేశాన్ని ఇస్తుంది. అందుకే ఈ గేయానికి ప్రపంచంలో మరే జాతీయ గీతానికీ లేని ఒక ప్రత్యేకమైన స్థానం ఉంది. సినారె గారు ఆంగ్ల కవి టెన్నిసన్ రాసిన “Love thou thy land” అనే గేయంతో పోల్చి చూశారు. ఆ గీతం యొక్క మొదటి పంక్తులు, గురజాడ వారి గీతం యొక్క మొదటి పంక్తులు ఒకేలా అనిపించినా, టెన్నిసన్ గేయంలో లోపించిన “విశ్వ మానవ ప్రేమ”, గురజాడ వారి గేయంలో సంపూర్ణంగా కనిపిస్తుందని ఆయన విశ్లేషించారు. గురజాడ వారి “కవితా సంపూటి” నుండి గ్రహించబడిన ఈ గేయం, దేశభక్తికి ఒక సరికొత్త నిర్వచనాన్ని ఇస్తుంది.

దేశభక్తి – సారంశము

గురజాడ గారు ఈ గేయంలో దేశభక్తికి సంబంధించిన అనేక ఉన్నతమైన భావనలను, ఒక పౌరుడి కర్తవ్యాన్ని స్పష్టంగా వివరించారు. ఈ పూర్తి గేయం యొక్క భావమే మన పాఠ్యభాగ సారాంశం. ఇప్పుడు ఆ భావాలను ఒక్కొక్కటిగా, వివరంగా పరిశీలిద్దాం.

1. దేశభక్తి అంటే మాటలు కాదు, చేతలు (కృషి)

ఇదే ఈ గేయానికి ఆత్మ లాంటి పంక్తి. దేశభక్తి అంటే కేవలం “నేను నా దేశాన్ని ప్రేమిస్తున్నాను” అని మాటల్లో చెప్పడం కాదు. అది నీ పనుల్లో, నీ కృషిలో కనిపించాలి. ఖాళీగా కూర్చుని, గొప్పలు చెప్పే వ్యర్థమైన మాటలు కట్టిపెట్టి, దేశానికి నిజంగా మేలు చేసే “గట్టి పనులు” (గట్టి మేలు) చేయాలని గురజాడ హితవు పలుకుతున్నారు. అనవసరమైన మాటల వల్ల దేశం అభివృద్ధి చెందదు, గట్టి ఆలోచనలు, ఆచరణల వల్లే దేశానికి మేలు జరుగుతుందని ఆయన స్పష్టం చేశారు. నిజమైన దేశభక్తుడు తన ప్రేమను చేతల ద్వారా నిరూపించుకోవాలి.

2. దేశ సౌభాగ్యం: పాడిపంటలే పునాది

దేశం సిరిసంపదలతో అభివృద్ధి చెందాలంటే, దానికి మూలం పాడిపంటలు. దేశం ఆర్థికంగా బలంగా ఉండాలంటే, వ్యవసాయ రంగం అభివృద్ధి చెందాలి. “తిండి కలిగితే కండ కలదోయ్, కండ గలవాడేను మనిషోయ్” అని గురజాడ అంటారు. అంటే, ఆహారం సమృద్ధిగా లభించినప్పుడే ప్రజలు ఆరోగ్యంగా, బలంగా ఉంటారు. బలం ఉన్నవాడే నిజమైన మనిషి, అలాంటి మనుషులు ఉన్న దేశమే బలంగా ఉంటుంది. ఎంత సుఖంలో ఉన్నా, కష్టపడి పనిచేయడం మానకూడదు. కష్టపడి పనిచేస్తేనే పాడిపంటలు పొంగిపొర్లుతాయి, దేశం అన్ని రంగాలలో అభివృద్ధి చెందుతుంది.

3. సోమరిపోతుతనం దేశానికి శత్రువు

మనుషులు సోమరిపోతుల్లా, ఏ పనీ చేయకుండా ఇతరుల దయ మీద బతికితే, ఆ దేశ పరిస్థితి ఎప్పటికీ బాగుపడదని గురజాడ గట్టిగా హెచ్చరిస్తున్నారు. ప్రజలు ఉత్సాహంతో, చైతన్యంతో ఉరకలు వేయాలి. వివిధ రకాల కలలు, నైపుణ్యాలు నేర్చుకుని దేశం కోసం కష్టపడాలి. ముఖ్యంగా, ఆయన “స్వదేశీ” భావనకు ఎంతో ప్రాధాన్యత ఇచ్చారు. విదేశీ వస్తువుల మీద మోజు తగ్గించుకుని, మన దేశంలో తయారైన వస్తువులనే వాడాలి. మన దేశ సరుకులనే కొనాలి. ఎందుకంటే, విదేశీ వస్తువులు కొనడం వల్ల మన దేశం ఏమీ అభివృద్ధి చెందదు. మన దేశ వస్తువులను వాడితేనే, మన పరిశ్రమలు, మన కార్మికులు బాగుపడతారు, తద్వారా మన దేశం ఆర్థికంగా బలపడుతుంది.

4. గతాన్ని వీడి, భవిష్యత్తు వైపు ముందడుగు

గతం గురించి, అంటే అయిపోయిన దాని గురించి పదే పదే ఆలోచిస్తూ, బాధపడుతూ కూర్చోకూడదు. అలాగే, ఏ పనీ చేయకుండా ఆలస్యం చేయకూడదు. గతాన్ని తలుచుకుంటూ వెనక్కి తిరిగి చూడకూడదు. ధైర్యంగా భవిష్యత్తు వైపు ముందడుగు వేయాలి. ప్రస్తుతం మన చేతిలో ఉన్న సమయాన్ని సద్వినియోగం చేసుకోవాలి. అనుకున్న పనిని ఈ క్షణమే మొదలుపెట్టాలి. వెనుకబడితే, మన జీవితం కూడా వెనకే మిగిలిపోతుంది. విజయం సాధించాలంటే నిరంతరంగా ముందుకు సాగాలి.

5. పోటీ జ్ఞానంలో, హింసలో కాదు

మనం ఇతరులతో పోటీ పడాలి, కానీ ఆ పోటీ దేనిలో? అర్థం లేని గొడవల్లో, కత్తి యుద్ధాలలో, హింసలో కాదు. ఆ పోటీ చదువులో, వ్యాపారంలో, జ్ఞాన సముపార్జనలో ఉండాలి. సమాజానికి మేలు చేసే విషయాలలో పోటీ పడాలి. పనికిరాని శత్రుత్వాలను, గొడవలను నాశనం చేసి, శాంతంగా, ప్రేమగా జీవించాలని గురజాడ బోధిస్తున్నారు.

Also read: All degree 1st sem lessons – click here

6. ఐక్యమత్యమే మహా బలం

సమాజ అభివృద్ధికి, దేశాభివృద్ధికి అతిపెద్ద ఆటంకాలు ఈర్ష్య మరియు ద్వేషం. ఈ చెడు గుణాలను పూర్తిగా వదిలిపెట్టి, అందరూ ఐకమత్యంతో, కలిసిమెలిసి జీవించాలి. ఇతరుల సంతోషాలను, వారి మంచిని చూసి ఓర్వలేకపోవడం, అసూయపడటం వంటివి చేయకూడదు. ఇతరుల మంచిని మన మంచిగా భావించాలి. అందరి మంచిని కోరినప్పుడే, మనం కూడా సంతోషంగా జీవించగలం, సమాజం కూడా ఆనందంగా ఉంటుంది.

7. “దేశమంటే మనుషులోయ్”: మానవత్వమే అసలైన నిర్వచనం

ఇది బహుశా గురజాడ గారు ప్రపంచానికి ఇచ్చిన అత్యంత గొప్ప సందేశం. “దేశం” అంటే కేవలం మట్టి, రాళ్లు, నదులు, పర్వతాలు కాదు. దేశం అంటే “మనుషులు”. దేశ ప్రజలే దేశం. కాబట్టి, దేశాన్ని ప్రేమించడం అంటే, అక్కడి మనుషులను ప్రేమించడం, వారికి సహాయపడటం. కేవలం మన సొంత లాభం గురించే ఆలోచించకుండా, ఆ స్వార్థాన్ని కొంత మానుకుని, మన చుట్టూ ఉన్నవారికి, పొరుగువారికి సహాయపడాలి. ఒకరికొకరు సహాయపడాలనే తత్వమే నిజమైన దేశభక్తికి పునాది.

8. కులమతాలకు అతీతమైన సౌభ్రాతృత్వం

దేశంలోని ప్రజలందరూ, కులం, మతం, జాతి వంటి భేదాలను పూర్తిగా మర్చిపోవాలి. అందరూ చేతిలో చేయి వేసి, చెట్టాపట్టాలు పట్టుకుని కలిసి నడవాలి. మన మతాలు వేరు కావచ్చు, మన ఆచారాలు వేరు కావచ్చు. కానీ మనసులన్నీ ఒకటి కావాలి. మనమంతా ఒకే దేశం, ఒకే కుటుంబం అనే భావనతో, అన్నదమ్ముల్లా, అక్కచెల్లెల్లా కలిసిమెలిసి జీవించాలి. మన మనసులు కలిసినప్పుడు, మనమంతా ఒకటిగా ఉన్నప్పుడు, సమాజం అద్భుతంగా ముందుకు సాగుతుంది.

9. దేశం ఒక వృక్షం – ప్రేమే దానికి ఊపిరి

గురజాడ గారు దేశాన్ని ఒక పెద్ద వృక్షంతో (చెట్టుతో) పోల్చారు. ఆ చెట్టు బలంగా, ఆరోగ్యంగా ఎదగాలంటే, దానికి కొన్ని ఆవశ్యకతలు ఉన్నాయి. “ప్రేమ” మరియు “ఐక్యత” అనేవి ఆ చెట్టుకు పూసే అందమైన పువ్వులు. ప్రజలందరి యొక్క “శ్రమ” (కష్టపడి పనిచేయడం) ఆ చెట్టుకు పోసే నీరు లాంటిది. ప్రజల మధ్య ప్రేమ, ఐక్యత ఉండి, వారందరూ కష్టపడి శ్రమిస్తే, ఆ దేశం అనే వృక్షం బలంగా అభివృద్ధి చెందుతుంది. ఫలాలను, పంటలను సమృద్ధిగా ఇస్తుంది.

10. నవ సమాజ నిర్మాణం

దేశంలోని ప్రతి ఒక్కరి జీవితం ఉత్సాహంగా, చురుకుగా ఉండాలి. అప్పుడే దేశం ఎదుగుతుంది. మనం మాట్లాడే మాటలు అందంగా, మంచిగా ఉండాలి. మన ఆలోచనలు ఉన్నతంగా ఉండాలి. మంచి ఆలోచనలు, మంచి మాటల వల్ల దేశంలో ప్రేమ పెరుగుతుంది, సమాజంలో గొప్ప మార్పు వస్తుంది. ప్రజలు ఉత్సాహంగా, మంచి ఆలోచనలతో ఉన్నప్పుడు, మన దేశంలో గౌరవం, మానవత్వం కూడా పెరుగుతాయి.

ముగింపు: విద్యార్థులుగా మన కర్తవ్యం

గురజాడ అప్పారావు గారు చెప్పిన “దేశభక్తి” కేవలం ఒక పాఠ్యాంశం కాదు, అది మన జీవితాంతం ఆచరించాల్సిన ఒక జీవన విధానం. విద్యార్థులైన మీరు, ఈ దేశానికి కాబోయే పౌరులు. గురజాడ వారి సందేశాన్ని మీరు లోతుగా అర్థం చేసుకోవాలి.

నిజమైన దేశభక్తి అంటే:

• మాటలు తగ్గించి, దేశానికి ఉపయోగపడే పనులు చేయడం.
• సోమరితనాన్ని వదిలి, కష్టపడి చదువుకోవడం, కొత్త నైపుణ్యాలు నేర్చుకోవడం.
• మన దేశ వస్తువులను ఆదరించడం.
• గతాన్ని పట్టుకు వేలాడకుండా, భవిష్యత్తు నిర్మాణం కోసం వర్తమానంలో శ్రమించడం.
• కుల, మత, ప్రాంతీయ భేదాలను పాటించకుండా, తోటి విద్యార్థులతో, ప్రజలతో అన్నదమ్ముల్లా కలిసిమెలసి ఉండటం.
• ఈర్ష్య, ద్వేషాలకు తావివ్వకుండా, ఇతరుల విజయాన్ని అభినందించడం.
• అన్నింటికంటే ముఖ్యంగా, “దేశమంటే మనుషులే” అని గుర్తించి, తోటి మనిషికి సహాయం చేయడం, మానవత్వాన్ని పెంచడం.

గురజాడ గారు ఆశించినట్లుగా, మనమందరం ప్రేమ, శ్రమ, ఐక్యత మరియు మానవత్వం అనే పునాదులపై ఒక బలమైన, అభివృద్ధి చెందిన దేశాన్ని నిర్మిద్దాం. అదే మనం ఆ మహాకవికి, మన దేశానికి ఇచ్చే నిజమైన నివాళి..